TÜRKİYE 2014 İLERLEME RAPORU

Brüksel, 08.10.2014

Avrupa Birliği Komisyonu, Türkiye'nin üyelik sürecinde kaydettiği ilerlemelerin ve eksiklerin bir arada değerlendirildiği İlerleme Raporu'nun 17.'sini yayımladı.

Avrupa Komisyonu, aday ülkenin müktesebata uyum alanında kaydettiği ilerlemeleri veya bu alanda gözlemlediği eksiklileri yıllık bazda ilerleme raporlarıyla değerlendirir. Komisyon, ilerleme raporlarının oluşturulması safhasında, aday ülke nezdindeki AB Delegasyonu'ndan, sivil toplum kuruluşlarından ve aday ülkenin kamu kurumlarından resmi olarak elde ettiği geri bildirimlerden istifade eder. Raporda dile getirilen eleştirilerin hükümetler tarafından dikkate alınması ve AB'ye uyum sürecinde hükümetlerin çalışmalarını yönlendirecek bir referans belge olması beklenir.

İlerleme Raporu'nun çeşitli bölümlerinde Türkiye'de Romanların durumu konusunda hükümetin gerçekleştirdiği ya da gerçekleştiremediği adımlar konusunda da değerlendirmeler bulunmaktadır. Henüz Türkçesi yayınlanmamış raporda Romanlara atıfta bulunulan bölümlerin Türkçesini aşağıda bilginize sunuyoruz.n id="more-151">

 İnsan Hakları ve Azınlıkların Korunması (Sayfa 14- 15)

17 Aralık 2013  yılında çocuk hakları stratejisi kabul edildi. Strateji, çocuklara;  adalet, sağlık, eğitim ve özel koruma hizmetleri ve medya gibi çeşitli alanlarda verilecek hizmetlerin genel çerçevesini ortaya koymaktadır.

Eğitime erişim alanında bölgesel farklılıklar hala mevcuttur. Engelli ve özel ihtiyaçları olan çocuklar, mevsimlik tarım işçisi ailelerin çocukları ve Roman çocuklar eğitime erişim konusunda belli zorluklar yaşamaktadır. Çocuk işçiliği ve çocuk yoksulluğu önemli bir sorun olmaya devam etmektedir.

Sosyal Politika ve İstihdam (Sayfa 40)

Sosyal içerme alanında, bütüncül ve geniş kapsamlı bir politik altyapı geliştirilmesi gerekmektedir.   Toplumsal harcama bütçesindeki artışa rağmen; görece yoksulluk oranı (%22,6), yoksulluk farkı oranı (%29,4) ve gelir eşitsizliği (GINI 0.402) AB ortalamasına göre yüksektir.   Sosyal yardım alanların, resmi işgücü piyasasına girişini teşvik eden eylem planı bazı olumlu sonuçlar doğurmuştur ve aynı zamanda faal bir iş piyasası politikası oluşturma ihtiyacını göstermiştir.  Engelli bireylerin kamu sektöründe iş bulma şansları artmıştır. Bununla beraber, özel sektörde korunaklı atölyelerin oluşturulması için yeni mali teşvikler sözkonusudur. Ulusal bir Roman içerme stratejisi hazırlanmaktadır.

Yargı Sistemi ve Temel Haklar

Adalet Sistemi (Sayfa 56): Temel ilköğretime kayıt oranları %99,6'yı geçmiştir.  Üst orta öğretimde bu oran %79,7'ye ulaşmıştır, %6'lık bir artış sözkonusur. Bu artış, kısmi olarak uzaktan eğitimin yaygın kullanımından kaynaklanmaktadır. Eğitimde cinsiyet farkı %1,5'ten %1,2'ye düşmüştür. Eğitimin tüm seviyelerinde okula devamsızlık ve okul bırakma oranları resmi olarak yayımlanmamaktadır ancak raporlanan oranlar hayli yüksektir. Eğitime erişimde ülke genelindeki bölgesel farklılıklar yüksek düzeydedir. Engelli ve özel ihtiyaçları olan çocuklar, mevsimlik tarım işçisi ailelerin çocukları ve Roman çocuklar eğitime erişim konusunda belli zorluklar yaşamaktadır.

Türk Ceza Kanunu (sayfa 57): Türk Ceza Kanunu'nda, ayrımcılık karşıtlığını düzenleyen hükümler bulunmaktadır. Dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasi fikir, felsefi ve dini inanç, mezheb ve benzeri nedenlere dayalı ayrımcılık yasaklanmıştır. Ceza Kanunu, nefret suçlarını içerecek şekilde değiştirilmiş ve ayrımcılık suçunun cezası arttırılmıştır. Halka arz edilmiş taşınabilir veya taşınmaz bir malın belirli bir kişiye satışının ve ya kiralanmasının reddedilmesi ayrımcılık olarak nitelendirilmekte ve suç sayılmaktadır.  Ancak, etnik kökene, cinsel eğilime ve cinsiyet kimliğine dayalı ayrımcılık, Ceza Kanunu'nun Mart revizyonuna dahil edilmemiştir.   Bu durum, özellikle Romanlar ve Kürtler gibi en dezavantajlı azınlık gruplarını doğrudan etkilemektedir.

(Sayfa 60 ) Romanlarla ilgili olarak, Edirne'deki Trakya Üniversitesi'nde Mart ayında, Roman Dili ve  Kültür Enstitüsü kurulmuştur.

İçişleri Bakanlığı'nın, Romanların vatandaş olarak kütük kayıtlarının yapılmasını amaçlayan  genelgesi  kabul edilmiştir. Ancak,  oldukça büyük bir Roman nüfusun hala kayıt işlemlerinin yapılmadığı tahmin edilmektedir. Kayıt işlemleri için bürokratik işlemlerin çok pahalı ve külfetli olduğu iddia edilmekte, bir çok kuruma başvuruda bulunulması gerektiği belirtilmektedir.

(Sayfa 60  ve 61) Türkiye'deki Romanların durumuna ilişkin nicel veriler bulunmamaktadır. Ayrımcılık raporları devam etmektedir.  Okul bırakma, okula devamsızlık ve çocuk işçiliği Romanlar arasında yaygındır.  Kötü barınma koşulları,  kentsel dönüşümle ilgili problemler, ve eğitime ve sosyal güvenliğe ulaşımdaki zorluklar devam etmektedir.  Roman kadınlar; erken evlilik ve erken hamilelik nedenlerinden dolayı ciddi sağlık riskleri ile karşı karşıyadır. Roman vatandaşlar, çoğunlukla gayri resmi işgücü piyasasında istihdam edilmekte, geçici ve düşük maaşlı yada vasıfsız işgücü gerektiren işlerde çalıştırılmaktadır.   Irkçılığa Karşı Avrupa Ağı'nın,  Mart ayında yayımladığı, “Türkiye'de istihdam ile ilgili  ırkçı ve ayrımcı uygulamalar”  raporuna göre;  Romanlar arasındaki işsizlik oranı %85 olup, tüm dezavantajlı gruplar içindeki en yüksek orandır.  Mart 2014 yerel seçimlerinde, Roman Belediye Başkan adayları bulunmamaktaydı.

(Sayfa 61) Bursa'daki bir yerel yönetim;  İznik'te meydana gelen ve cinayetle sonuçlanan, Romanların evlerine ve dükkanlarına karşı saldırılarla ilgili Meclis'e bir rapor sunmuştur.  Rapor, ayrımcı ifadeler içermektedir. Haziran ayında, İznik'te Romanlara linç girişiminde bulunan 31 kişiye karşı açılan davanın  ilk duruşması görülmüştür.

Türkiye'deki yerel otoriteler ve Roman Sivil Toplum örgütlerinin temsilcileri, 24 Nisan 2014'te Brüksel'de yapılan Avrupa Roman Zirvesi'ne katılmışlardır.  Türkiye, 2005-2015 Uluslararası Roman Onyılı İçermesi'ne dahil değildir. Ulusal bir Roman stratejisi hazırlık aşamasında olup henüz kabul edilmemiştir.

Aralık ayında, Sulukule'deki kentsel dönüşüm planıyla ilgili Roman dernekleri ve bireyler tarafından başlatılan dava, Danıştay tarafından onanmıştır.

AB 2014 Türkiye İlerleme Raporu'nun İngilizce metnine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

08.10.2014

Kaynak: T24

http://t24.com.tr/files/20141008-turkey-progress-report_en.pdf